HR

Arbeidsmarkt

De komende 10 jaar zullen iets meer dan 900 medewerkers van ZorgSaam de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Dat is bijna 25% van het huidige personeelsbestand.

In 2020 hebben bijna 500 medewerkers ZorgSaam verlaten. Dit is inclusief 80 medewerkers die met (pre) pensioen zijn gegaan. Om beter inzicht te krijgen in de redenen van vertrek en daardoor beleid te kunnen ontwikkelen om vertrek te voorkomen, neemt ZorgSaam sinds mei 2020 deel aan een landelijk onderzoek met betrekking tot de uitstroom in de zorgbranche. In de loop van 2021 verwachten we dat voldoende deelnemers vanuit ZorgSaam aan dit online onderzoek hebben deelgenomen zodat de gegevens als representatief beschouwd kunnen worden.

Met name voor de moeilijker te vervullen functies zoals verzorgende 3 IG en verpleegkundige in de Thuis- en Ouderenzorg is het waardevol om inzicht te hebben in de redenen van vertrek. Om zo ook te kijken wat ZorgSaam kan doen om medewerkers te behouden en zo ook inzicht te krijgen in hoe ZorgSaam als werkgever wordt ervaren.

De omgeving van ZorgSaam verandert, technologie en gebruik van data in de zorg ontwikkelen zich en demografische ontwikkelingen in Zeeland hebben hun impact op de te verwachten zorgkloof. Dit heeft in de toekomst effect op de inrichting van het personeelsbestand. Om op meer gestructureerde wijze inzicht hierin te krijgen, zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin, is in de tweede helft van 2020 een methodiek voor strategische personeelsplanning geïntroduceerd. Deze methodiek wordt in pilotvorm binnen de Thuis- en Ouderenzorg ingezet. De resultaten zullen leiden tot een betere voorspelling van de wervings- en opleidingsbehoefte.

Om analyses van personele data te verbeteren en de gesprekken in het kader van strategische personeelsplanning beter te faciliteren is in 2020 PurpleHRM live gebracht. Dit is een analysetool die de data in ons personeelsinformatiesysteem ontsluit. Het biedt ons de mogelijkheid om toekomstige ontwikkelingen van het personeelsbestand beter inzichtelijk te maken en daarop vroegtijdig te anticiperen.

Het aantal ontstane vacatures en ingevulde vacatures wijkt af van de totale in- en uitstroom. Oorzaak hiervan is dat op één vacature meerdere medewerkers aangenomen kunnen worden. Het totaal aantal vacatures dat ontstaat en ingevuld wordt komt daarom nooit overeen met het totaal aantal uit- en ingestroomde personeel.

Daarnaast zijn niet alle ontstane vacatures ingevuld. Binnen ZorgSaam kennen we twee type vacatures die lastig vervulbaar zijn, te weten; schaarse functies met een specifiek profiel zoals Orthoptist en Specialist ouderengeneeskunde en doorlopend openstaande functies, zoals Verzorgende IG en Verpleegkundige ouderenzorg (MBO niveau 4). De vervangingsvraag is voor de laatstgenoemde groep doorgaans groter.

Het zal een forse uitdaging worden om ook op de lange termijn te kunnen blijven voorzien in de personele behoefte, passend bij de zorgvraag. Zoals hierboven gesteld heeft alleen ZorgSaam al te maken met een voorziene vervangingsbehoefte als gevolg van pensionering van zo’n 900 medewerkers in de komende 10 jaar.

Op Zeeuws niveau wordt deze uitdaging aangegaan door op HR gebied nauwer met vele zorgorganisaties samen te werken. Deze samenwerking is zichtbaar gemaakt in het Deltaplan. Op onderstaande 4 pijlers worden initiatieven ontplooid om ook op de lange termijn kwalitatief goede zorg te kunnen blijven verlenen in Zeeland:

• Kennis en Inzicht
• Kiezen en Toeleiden
• Leren en Opleiden
• Werken en Behoud

Het arbeidsmarktvraagstuk vormt ook de aanleiding van het project Zorghuis van de Toekomst. In dit project wordt samengewerkt met vijf partners met als doel een krachtige hybrideleeromgeving voor de sector Zorg en Welzijn te creëren. (Toekomstige) zorgverleners en zorgvragers zullen kennis kunnen maken met nieuwe technieken en innovaties op het gebied van zorg.

Deze tabel heeft een peildatum van 31-12-2020, wat betekent dat onderstaande aantallen op die datum in dienst zijn. Daarnaast zijn deze aantallen geschreven in dienstverbanden. Dit, omdat er niet geselecteerd kan worden op personen. Sommige medewerkers hebben een dubbel dienstverband bij twee BV’s, door te selecteren op personen, valt één dienstverband weg, waardoor de verdeling man-vrouw ongelijk zou worden, omdat deze medewerker dan in één van de twee BV’s afvalt. Daarom is gekozen voor de man-vrouw verdeling per B.V. per dienstverband. In de tabel is te zien dat ongeveer 12% van het aantal dienstverbanden een man is en 88% een vrouw is.

Per 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en Toezicht in werking getreden. Deze wet heeft als doel om een evenwichtigere verdeling tussen mannen en vrouwen te bereiken in de directie van grote rechtspersonen. Met een evenwichtige verdeling wordt bedoeld dat minimaal 30% van de zetels wordt bezet door mannen en ook minimaal 30% door vrouwen, voor zover de zetels worden bezet door natuurlijke personen. Rekening houdend met de huidige aard en omvang van de (activiteiten van de) vennootschap en de kennis en expertise van haar bestuurders, wordt de huidige samenstelling van het (statutaire) bestuur passend geacht. Bij invulling van toekomstige directieposities zal de genoemde ratio worden meegenomen in de oordeelsvorming. De Raad van Toezicht kende in 2020 zeven mannen en een vrouw. Per 1 mei 2021 is die verhouding veranderd naar vijf mannen en twee vrouwen.

Opleiden

Digitaal opleiden heeft de afgelopen jaren een steeds grotere rol gekregen. Naast het aanbieden van standaard modules via ons Leerplein en via GoodHabitz is in 2020 geinvesteerd in formatie zodat indien nodig ook ZorgSaam-specifieke e-learnings gecreëerd kunnen worden. Bovendien werd de jaarlijkse KennisXperience in de Thuis- en Ouderenzorg volledig online georganiseerd.

Investeren in leiderschapsontwikkeling is een van de speerpunten. Eind 2020 is het Talentenprogramma gelanceerd en is het Leiderschapsprogramma gepresenteerd. Beide programma’s worden georganiseerd in samenwerking met Blanchard Nederland en De Baak.

Vitaliteit

Zoals in 2019 is ZorgSaam ook in 2020 in de landelijke Vernet Health Ranking bij de drie beste ziekenhuizen geëindigd op het gebied van ziekteverzuim. Binnen het ziekenhuis was het verzuimpercentage over 2020 4,92% ten opzichte van een landelijk cijfer van 5,73%. Voor de Thuis- en Ouderzorg bedroeg het percentage 7,13% waar dit landelijk 8,03% bedroeg voor deze sector.

Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van het verzuimpercentage in 2020 voor ZorgSaam weer.

Het verzuimpercentage vertoont een stijgende lijn in 2020. Uit informatie van Bedrijfsartsen5 blijkt dat er een lichte daling is in de gemiddelde meldingsfrequentie en een stijging in de verzuimduur. Kort gezegd betekent dit dat minder medewerkers zich ziek hebben gemeld, maar dat degenen die zich ziekmelden langer ziek zijn dan vorig jaar.

Uit de verzuimcijfers naar leeftijdscategorie blijkt dat het zwaartepunt van verzuim met name in de leeftijdscategorie vanaf 55 jaar ligt. Volgens analyse van de arbodienst, Bedrijfsartsen5, blijkt dat dit ook de groep is waarin uitval door fysieke klachten het meest voorkomt. Vaak betreft het repeterende bewegingen die voor een overbelasting zorgen.

Daarnaast vormt in alle leeftijdscategorieën uitval door psychosociale klachten een belangrijke reden voor verzuim. Veelal is dit een combinatie van factoren, maar volgens de arbodienst speelde de ervaren werkdruk het afgelopen jaar in toenemende mate een rol. Medewerkers werkten frequent meer uren dan hun contracturen waardoor de balans werk/ privé sneller in de knel komt.