Financieel resultaat 2021 

Behaalde omzet en financieel resultaat

ZorgSaam heeft in 2021 een positief resultaat behaald van € 9,0 mln. Het resultaat is daarmee hoger dan 2020 en ligt ook hoger dan het begrote resultaat van € 5,0 mln. Gezien de omstandigheden in 2021 die het resultaat hebben beïnvloed, is het resultaat naar tevredenheid van de organisatie.



Het jaar 2021 kenmerkt zich door een jaar waarin de productie redelijk heeft kunnen doorgaan, behalve een aantal afschalingmomenten als gevolg van covid. In vergelijking met de rest van Nederland zat ZorgSaam ultimo december 2021 met 88% qua reguliere ziekenhuisproductie iets onder het landelijk gemiddelde van zo’n 90%. Met name de laatste golf was voor het ziekenhuis hoger dan in de rest van Nederland: daling in de reguliere productie en stijging in het aantal IC-dagen. Structureel zijn er heel 2021 meer IC dagen geweest, waar een extra compensatie tegenover staat.

Binnen de Thuis- en ouderenzorg zijn ook de covid effecten terug te zien. Het eerste kwartaal waren er veel besmettingen onder bewoners, waardoor afdelingen gesloten werden. De langdurige zorg heeft zich hersteld tot op begroting met als voornaamste reden de zorgverzwaring gedurende het jaar. De extramurale zorg kent in 2021 een hoog ziekteverzuim van 9,1% (5% begroot) en tevens een daling in de productiviteit, hetgeen resulteert in gemiddeld 60 uur per dag lagere productie ten opzichte van de begroting. Het positieve resultaat binnen de Thuis- en ouderenzorg wordt voornamelijk behaald door de Covid compensatie en benutting van kwaliteitsmiddelen, samen € 6,0 mln. eenmalig.

Behaalde omzet en financieel resultaat

Het positieve resultaat 2021 ad € 9,0 mln. wordt behaald uit € 10,8 mln. incidentele baten en voor € 5,5 mln. incidentele lasten. Zonder deze incidentele effecten, die geen structureel karakter kennen en daarmee voor 2022 niet verwacht worden, is het genormaliseerde resultaat € 3,6 mln.

Financiële ratio’s

De EBITDA marge van de Zorggroep als geheel bedraagt 9,5% (2020: 9,7%) (EBITDA, winst voor aftrek van rente, belasting, afschrijving en lease, gedeeld door omzet). De EBITDA marge ligt in lijn met voorgaand jaar.

De solvabiliteit van de Zorggroep als geheel bedraagt 38,9% (2020: 36,6%) (eigen vermogen gedeeld door balanstotaal). Dit is ruim boven de norm van 20% die is gesteld in samenspraak met de financiers.

De DSCR backward is uitgekomen op 3,3 (2020: 2,2) (EBITDA / (rentelast + aflossing incl. lease) en is daarmee ook ruim boven de interne norm van minimaal 1,5. De rentelasten en aflossingen op de lang lopende schulden liggen lager dan vorig jaar, hetgeen een gunstig effect heeft voor de DSCR.

Kasstromen en financieringsbehoefte

Naast de behoefte van kasstromen om reguliere investeringen in inventaris en ICT te doen, ziet de financieringsbehoefte van ZorgSaam toe op de financiering van de huisvestingsplannen op de lange termijn voor de Thuis- en Ouderenzorg en op de financiering van de renovatie van de Honte op de korte termijn. Voor de renovatie van de Honte is € 23,0 miljoen vreemd vermogen aangetrokken, waarvan inmiddels € 17 mln. is benut vanwege de nieuwbouw OK/CSA. Het resterende bedrag zal in de komende jaren benut worden om verbouwingen binnen de ziekenhuislocatie uit te voeren. De financieringsbehoefte voor de Thuis- en Ouderenzorg wordt op dit moment in kaart gebracht en zal in 2022 verder uitgewerkt worden.

Doelstellingen en het beleid voor het risicobeheer van het gebruik van financiële instrumenten

Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen aan markt- en/of kredietrisico's. Dit betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen verschuldigde betalingen blijven eventueel daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de betreffende instrumenten. Het kredietrisico wordt echter als laag geschat.

Investeringen in 2021

Ondanks de coronacrisis heeft de bouw van het nieuwe OK-complex inclusief CSA van ziekenhuis ZorgSaam in Terneuzen geen vertraging opgelopen. De vier nieuwe operatiekamers zijn in juni 2020 in gebruik worden genomen. Daarna zijn de oude operatiekamers verbouwd. Op die plaats is onder andere een grotere holding/ recovery gerealiseerd en is de CSA gemoderniseerd. Met de nieuwbouw en de renovatie was een investering van € 17,0 miljoen gemoeid.

Investeringen in 2022

Voor 2022 staan diverse actiepunten geagendeerd, waaronder het uitwerken van de huisvestingsplannen voor de Thuis- en Ouderenzorg. In de periode tot en met 2026 is vervangende nieuwbouw voorzien voor drie locaties voor centra voor wonen met zorg en wordt nieuwbouw voorzien voor vier zorgwijken.

Ook aan duurzaamheid van gebouwen zal verdere invulling worden gegeven. Tevens zal het proces van technisch beheer verder geoptimaliseerd worden en zal beleid gemaakt worden op veiligheid van gebouwen en vergaderfaciliteiten.

Voor 2022 staan er vervangingsinvesteringen gepland ter hoogte van € 2,0 miljoen voor automatiseringsprojecten.

Risicoparagraaf

Risico's en onzekerheden

• Demografische ontwikkelingen

De regio waarin ZorgSaam opereert heeft te maken met een verwachte substantiële bevolkingsdaling op de lange termijn en sterke vergrijzing. Deze demografische ontwikkelingen vragen een actieve sturing van ons om in te kunnen spelen op de verwachte (veranderende) zorgvraag en het potentieel op de arbeidsmarkt in Zeeuws-Vlaanderen door de demografische ontwikkelingen.

• Krapte op de arbeidsmarkt

Het werven en binden van voldoende en juist gekwalificeerde medewerkers is vanwege de regionale arbeidsmarktproblematiek (i.c. vergrijzing en ontgroening) waarmee ZorgSaam te maken heeft een doorlopende uitdaging. Dit geldt voor vrijwel alle niveaus, van zorgmedewerkers tot behandelaren.

• Aantrekken van financiering

Om de kwaliteit van onze zorg te garanderen zijn investeringen nodig in onze zorginfrastructuur. Voorbeeld hiervan is de OK-verbouwing en de renovatie van de Honte. Deze investeringen zullen in de toekomst nodig blijven. Hiervoor is financiering nodig. Het risico ziet toe op het niet kunnen verkrijgen van benodigde financiering om de investeringen te kunnen doen die nodig zijn voor een continuering van kwalitatieve zorg. Wij onderhouden een goede relatie met onze financiers en bespreken onze toekomstige investeringsbehoefte tijdig. Daarna streven wij een gezonde financiële positie van de Zorggroep na waar het ziekenhuis en de thuis- en ouderenzorg onderdeel van zijn.

• Budgettaire nullijn

Vanuit het hoofdlijnenakkoord uit 2017 is voor 2021 een budgettaire nullijn afgesproken. Het risico bestaat dat door deze afspraak de gestegen kosten vanuit cao-stijgingen en indexatie van kosten niet opgevangen kunnen worden binnen de contractafspraken met onze zorgverzekeraars en daarmee direct van invloed is op het resultaat.

Impact Coronavirus (COVID-19)

De impact van COVID-19 is op de gehele organisatie groot. Oplopende wachtlijsten, hogere meerkosten vanwege COVID-19, voor patiënten moeilijker om toegang tot de zorg te krijgen, voor medewerkers hoge werkdruk en hoog ziekteverzuim, en overheidsmaatregelen zoals de lockdown en social distancing, hebben de patiëntenzorg sterk beïnvloed. Deze ontwikkelingen hebben vooral een zware wissel getrokken op het personeel en de bedrijfsvoering. Ook in 2022 zal COVID-19 impact hebben op medewerkers en bedrijfsvoering en zullen de patiënten de effecten hiervan ervaren. 2022 wordt het jaar dat wereldwijd in het teken staat om COVID-19 te degraderen tot een regulier virus.

Vanuit financieel perspectief is als gevolg van (sectorale) afspraken met zorgverzekeraars en de Minister van VWS de impact van COVID-19 op Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen in 2021 relatief beperkt geweest. Daarom is er voor Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen ook komende periode geen sprake van een concreet financieel continuïteitsrisico als gevolg van COVID-19.

Vanuit financieel perspectief is als gevolg van (sectorale) afspraken met zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en de Minister van VWS (onder andere CB-regeling en hardheidsclausule) de impact van COVID-19 op Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen in 2021 beperkt geweest. De wijze waarop voor 2021 invulling wordt gegeven aan de vergoeding/dekking van de COVID-19 kosten en gederfde inkomsten is nog niet bekend. Hierover wordt landelijk overlegd tussen de betrokken partijen, waarbij de verwachting is dat hier in lijn met 2020 en 2021 passende afspraken komen. Daarom is er voor Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen ook komende periode naar de inschatting van het management, geen sprake van een concreet financieel continuïteitsrisico als gevolg van COVID-19.

Toekomstparagraaf

Impact Coronavirus (COVID-19)

Ontwikkelingen in 2021

Sinds de ontdekking van het COVID-19 virus in China in december 2019 is sprake van een wereldwijde pandemie met veel patiënten en slachtoffers. In februari 2020 werden de eerste COVID-19 besmettingen in Nederland geconstateerd waarna het virus ook hier snel om zich heen greep. Begin maart 2020 nam de regering als gevolg daarvan een aantal ingrijpende maatregelen, waaronder het nagenoeg stilleggen van het openbare leven in Nederland. De GGZ-sector stond voor de taak de zorg voort te zetten met inachtneming van de maatregelen tegen besmetting (1,5 meter afstand, beeldbellen, cohort afdelingen). Gezien de grote besmettelijkheid van dit virus leidde dit tot drastische hygiëne- en veiligheidsmaatregelen die op dit moment nog steeds gelden.

Het belangrijkste risico voor Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen gedurende 2021 was het kunnen organiseren van de continuïteit van de geleverde zorg voor onze cliënten op een verantwoorde wijze. Aspecten die daarbij een rol hebben gespeeld zijn onder meer: een sterke stijging van het ziekteverzuim door besmette medewerkers, gebrek aan voldoende hulp- en beschermingsmiddelen, maar ook de steeds wijzigende RIVM-richtlijnen gedurende het jaar.

De situatie is echter sinds december 2020 door sterk oplopende besmettingen, mede door mutaties van het virus (Britse en Zuid-Afrikaanse variant), zorgwekkend. Halverwege december resulteerde dit in een tweede volledige lockdown. In Nederland is begin januari 2021 het vaccineren gestart, beginnend met onder andere de zorgmedewerkers. Dit moet het begin inluiden van het volledig onder controle krijgen van de gevolgen van het virus.

Alle door Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen in 2021 getroffen maatregelen, waaronder keuzes in het primaire zorgproces, zijn gemaakt in lijn met de beleidsregels van de NZa in afstemming met zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten en vallen voor zover noodzakelijk binnen de kaders van de afspraken die in ROAZ-verband (Regionaal Overleg Acute Zorg) zijn gemaakt.

De belangrijkste effecten van Covid-19 op het financiële resultaat 2021 zijn onder andere het hoge ziekteverzuim, hetgeen de productiviteit negatief beïnvloedt, de teruggang in extramurale zorg en WMO. En de extra inzet van personeel om het basisdienstrooster voldoende gevuld te houden.

(Verwachte) ontwikkelingen in 2022

Als gevolg van het hoge aantal besmettingen in combinatie met onzekerheden ten aanzien van de impact van nieuwe mutaties van het virus, waaronder de snel om zich heen grijpende Omikron variant, is de situatie ook begin 2022 zorgwekkend en begint Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen 2022 opnieuw met een vooruitzicht van enige vorm van omzetderving en hogere kosten. De extra kosten bestaan vooral uit:

• extra inzet (waaronder uitbreiding arbeidsovereenkomsten), omscholing en inhuur van zorgpersoneel in combinatie met een hoog verzuim,
• kosten voor het testen van cliënten en medewerkers en
• extra kosten voor persoonlijke beschermingsmiddelen van personeel.

Voor 2022 staat de sector voor de uitdaging om de zorgverlening in de eerste plaats weer in balans te krijgen. Voordat Stichting ZorgSaam Zorggroep Zeeuws-Vlaanderen capaciteit heeft om zorg in te halen moet de impact van COVID-19 voldoende zijn afgenomen en de bezetting van zorgpersoneel weer op peil zijn.

De noodzaak blijft om ook in de komende periode het beleid en het advies van de diverse nationale instanties te volgen en tegelijkertijd de uitdaging aan te gaan om de zorgactiviteiten zo goed en veilig mogelijk voort te zetten, zonder daarbij de gezondheid van de medewerkers en cliënten in gevaar te brengen.