Als het tegenzit, met als duidelijk voorbeeld een almaar langer durende pandemie, hoe reageer je dan? Kun je het dan opbrengen om problemen van een andere, frisse kant te bekijken en verder te gaan of heb je een drukkend gevoel alsof er nog meer komt? Het draait om veerkracht, energie om steeds weer terug te veren. Veerkracht is het vermogen om te gaan met stress en tegenslag en er misschien zelfs sterker uit te komen. In dit jaarverslag over 2021 zult u het thema veerkracht op diverse plekken tegenkomen of herkennen. Veel zorgverleners beschrijven de coronatijd als een marathon waarvan de finish elke keer een stukje verlegd werd. Ze hebben ontzettend hard gewerkt. Al onze medewerkers en vrijwilligers, van verzorgende tot arts, van baliemedewerker tot leidinggevende, van schoonmaker tot manager verdienen veel respect en dank voor hun grote inzet en betrokkenheid.
Nu de adrenaline wegvalt, hebben ze pas ademruimte om bij te komen en te verwerken wat ze hebben meegemaakt. Het mentale effect van covid op zorgpersoneel is vergelijkbaar met de impact van een medische fout, zegt Kris Vanhaecht van de Universiteit Leuven. Risico op burn out, onzekerheid in het werk, kansen op echte medische fouten… Alle reden om goede mentale steun te organiseren voor medewerkers (waarover meer in dit jaarverslag onder geestelijke verzorging en onder vitaal aanbod). Immers, de meeste ongelukken gebeuren niet bij de beklimming van een berg maar bij de afdaling. Het is belangrijk dat (zorg)professionals hun tijd nemen voor die afdaling naar de ‘normale’ situatie. Dit is de tijd om opnieuw te kijken naar zingeving en energiebronnen. Die dingen vallen het eerst af in tijden van stress, terwijl het nu de hulpbronnen zijn voor herstel.
Om niet alleen nu persoonlijke veerkracht te hebben maar ook organisatorisch, in de toekomst, is het goed om voorbereid te zijn op verdere demografische en zorgontwikkelingen. De in 2020 gekozen intensivering van samenwerkingsrelaties is in 2021 verder opgepakt. Het betreft het versterken van de relatie met het Universitair Ziekenhuis Gent, een verdere samenwerking met Adrz en met de verpleeghuizen in Zeeland. ZorgSaam zet zich bovendien actief in voor een ingrijpende en noodzakelijke herinrichting van de zorg in Zeeland binnen het verband van de Zeeuwse Zorg Coalitie. Dit alles omdat houdbare zorg in Zeeland alleen kan worden gegarandeerd door vergaand samen te werken in een robuust netwerk van zorgaanbieders, gemeentes en zorgverzekeraar, die gezamenlijk en over de grenzen van de eigen organisatie zorg en welzijn willen organiseren.
Door beperkende maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen en door Covid-zorg die deels ten koste van andere zorg is geboden, werd zowel in de ziekenhuiszorg, als in de thuis- en ouderenzorg van ZorgSaam duidelijk minder “normale” zorg geleverd. De productie was op alle drie genoemde gebieden elk zo’n 10 % minder dan onder normale omstandigheden. Zonder compensatie vanuit de overheid zou dit tot een fors negatief financieel resultaat over 2021 hebben geleid. Mét de eenmalige Covid compensatie voor zowel ziekenhuis als thuis- en ouderenzorgzorg komt ZorgSaam toch op een positief resultaat. We zijn blij met deze incidentele compensatie waardoor er een positief resultaat gerealiseerd is van in totaal een kleine 9 miljoen euro. Dit resultaat zorgt er namelijk voor dat ZorgSaam ook na twee zware Covid jaren een financieel gezonde organisatie blijft. Daarmee kunnen we de toekomst met gepast vertrouwen tegemoetzien. Dankzij het feit dat we financieel gezond zijn, kunnen we onze noodzakelijke reserves aanvullen en ook de komende jaren de benodigde investeringen doen voor de zorg van de toekomst.
Het coronavirus is nog niet weg en wat dat voor gevolgen heeft voor 2022 is nog niet te voorspellen. Met de overblijvende veerkracht doen medewerkers en vrijwilligers van ZorgSaam allen en gezamenlijk hun best om paraat te blijven staan voor cliënten, patiënten en elkaar. Dat is ZorgSaam.
Raad van Bestuur ZorgGroep ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen
Johan de Graaf, Piet van der Maas, René Smit
